Αρ. Απόφασης: 365/2023

Ημερομηνία: 13/10/2023

Θέμα: Έργο Κοινού Ενδιαφέροντος Νο.3.10.2 Interconnection Between Kofinou (CY) and Korakia, Crete (EL)
 
Στη συνεδρίαση ημερομηνία 13 Οκτωβρίου 2023 υπ’ αριθμόν 68/2023, τέθηκαν ενώπιον της Ανώτερης Διοίκησης της ΡΑΕΚ:
  • Η επιστολή του Φορέα Υλοποίησης ‘Euroasia Interconnector Ltd’ ημερομηνίας 27 Ιανουαρίου 2023, σχετικά με τον καθορισμό διάρκειας αποσβέσεων για το έργο EuroAsia Interconnector EKE 3.10.2, Αρ. Εισερχ. 509/2023,
  • Το Εσωτερικό Σημείωμα του Γραφείου της ΡΑΕΚ υπ’ αριθμόν 84/2023 ημερομηνίας 3 Φεβρουαρίου 2023, με τίτλο «Καθορισμός Διάρκειας Αποσβέσεων για το ΕΚΕ 3.10.2 ‘Euroasia Interconnector’»,
  • Η επιστολή του Φορέα Υλοποίησης «Euroasia Interconnector Ltd», ημερομηνίας 3 Ιουλίου 2023, η οποία απευθύνεται στη ΡΑΕΚ και παρέχει ενημέρωση για την αύξηση του συνολικού κεφαλαιουχικού κόστους του ΕΚΕ 3.10.2 ως επίσης και για τη διαφοροποίηση του χρονοδιαγράμματος υλοποίησης, και αιτείται την αναγνώριση και έγκριση του αυξημένου κεφαλαιουχικού κόστους και τη συμπερίληψή του στη Συμφωνία Διασυνοριακού Επιμερισμού Κόστους μεταξύ των δύο αρχών, Αρ. Εισερχ. 3225/2023, 
  • Η επιστολή του Φορέα Υλοποίησης «Euroasia Interconnector Ltd», ημερομηνίας 6 Ιουλίου 2023, η οποία απευθύνεται στη ΡΑΕ και τη ΡΑΕΚ και αφορά την παροχή πληροφοριών και δεδομένων που δικαιολογούν την αύξηση των εκτιμώμενων επενδυτικών δαπανών και την υποβολή σχετικού αιτήματος για  την αναγνώριση του πρόσθετου κόστους που απαιτείται για την κατασκευή της γραμμής διασύνδεσης, Αρ. Εισερχ. 3309/2023, και
  • Η επιστολή της ΡΑΕΚ προς τον Φορέα Υλοποίησης, ημερομηνίας 28 Ιουλίου, 2023, με την οποία επισημάνθηκε ότι λαμβάνοντας υπόψη το αυξημένο κόστος του συνολικού κεφαλαιουχικού κόστους του ΕΚΕ 3.10.2, η ΡΑΕΚ σε συνεννόηση με τη ΡΑΕ θα μελετήσει και αναθεωρήσει οποιαδήποτε κίνητρα δόθηκαν ή πιθανόν να δίνονταν με ειδική απόφαση, στο πλαίσιο της εφαρμογής των προνοιών των Κανονισμών (ΕΕ) 347/2013 ή/και 2022/869 όπως λόγου χάρη την αναγνώριση αποδοτικών δαπανών που προκύπτουν στο στάδιο της κατασκευής και πριν από τη θέση σε λειτουργία του έργου ως επίσης και τη διάρκεια ωφέλιμης ζωής του έργου, Αρ. Εξερχ. 1411/2023.
Τα Μέλη της Ανώτερης Διοίκησης της ΡΑΕΚ έλαβαν επίσης δεόντως υπόψη: 
  • Τις πρόνοιες του Κανονισμού (ΕΕ) 2022/869 σχετικά με τις κατευθυντήριες γραμμές για τις διευρωπαϊκές ενεργειακές υποδομές, την τροποποίηση των Κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 715/2009, (ΕΕ) 2019/942 και (ΕΕ) 2019/943 και των Οδηγιών 2009/73/ΕΚ και (ΕΕ) 2019/944 και την κατάργηση του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 347/2013, και ειδικότερα:
    • Την παράγραφο 49 του προοιμίου όπου σύμφωνα με τις απαιτήσεις του ισχύοντος δικαίου περί εσωτερικής ενεργειακής αγοράς, τα τιμολόγια πρόσβασης σε δίκτυα αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας παρέχουν τα κατάλληλα επενδυτικά κίνητρα. Κατά την εφαρμογή του δικαίου περί εσωτερικής ενεργειακής αγοράς, οι Εθνικές Ρυθμιστικές Αρχές θα πρέπει να διασφαλίσουν ένα σταθερό και προβλέψιμο ρυθμιστικό πλαίσιο με κίνητρα για τα Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος, συμπεριλαμβανομένων των μακροπρόθεσμων κινήτρων, τα οποία αναλογούν στον ειδικό βαθμό επικινδυνότητας του έργου. Αυτό το πλαίσιο θα πρέπει να εφαρμόζεται ειδικότερα σε διασυνοριακά έργα, σε καινοτόμες τεχνολογίες μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας που παρέχουν δυνατότητα ενσωμάτωσης, σε μεγάλη κλίμακα, ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, κατανεμημένων ενεργειακών πόρων ή της απόκρισης της ζήτησης σε διασυνδεδεμένα δίκτυα, και σε έργα ενεργειακής τεχνολογίας και ψηφιοποίησης, τα οποία είτε είναι πιθανόν να ενέχουν μεγαλύτερους κινδύνους σε σύγκριση με παρεμφερή έργα που υλοποιούνται εντός ενός κράτους μέλους είτε να έχουν προοπτικές για μεγαλύτερα οφέλη για την Ένωση.
    • To άρθρο 16 του Κανονισμού (ΕΕ) 2022/869 σχετικά με τη διευκόλυνση των επενδύσεων με διασυνοριακό αντίκτυπο,
    • Το εδάφιο 1 του άρθρου 17 του Κανονισμού (ΕΕ) 2022/869, όπου σε περίπτωση που ένας φορέας υλοποίησης έργου επωμίζεται υψηλότερους κινδύνους όσον αφορά την ανάπτυξη, την κατασκευή, τη λειτουργία ή τη συντήρηση ενός έργου κοινού ενδιαφέροντος που εμπίπτει στην αρμοδιότητα των εθνικών ρυθμιστικών αρχών, σε σχέση με τους κινδύνους που προκύπτουν συνήθως σε παρεμφερές έργο υποδομής, τα κράτη μέλη και οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές δύνανται να παρέχουν κατάλληλα κίνητρα στο εν λόγω έργο σύμφωνα με το άρθρο 13 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 715/2009, το άρθρο 18 παράγραφος 1 και το άρθρο 18 παράγραφοι 3 έως 6 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943, το άρθρο 41 παράγραφος 8 της οδηγίας 2009/73/ΕΚ και το άρθρο 58 στοιχείο στ) της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944.
    • Το εδάφιο 2 του άρθρου 17 όπου οι Εθνικές Ρυθμιστικές Αρχές αποφασίζουν τη χορήγηση των κινήτρων σύμφωνα με τα πορίσματα της ανάλυσης κόστους-οφέλους βάσει της μεθοδολογίας που καταρτίζεται δυνάμει του άρθρου 11 και ιδιαίτερα τις θετικές εξωτερικές επιδράσεις του έργου σε περιφερειακό ή ενωσιακό επίπεδο. Οι Εθνικές Ρυθμιστικές Αρχές αναλύουν περαιτέρω τους ειδικούς κινδύνους που οφείλονται στους φορείς υλοποίησης του έργου, τα μέτρα μετριασμού κινδύνου που έχουν ληφθεί και την αιτιολόγηση του κινδύνου με στόχο την επίτευξη του καθαρού θετικού αντικτύπου του έργου σε σύγκριση με μια λιγότερο επισφαλή εναλλακτική. Οι επιλέξιμοι κίνδυνοι αφορούν κυρίως τις νέες τεχνολογίες μεταφοράς, τόσο χερσαίες όσο και υπεράκτιες, το έλλειμμα είσπραξης των δαπανών και την ανάπτυξη.
    • Το εδάφιο 3 του άρθρου 17 όπου τα κίνητρα που παρέχει η απόφαση των Εθνικών Ρυθμιστικών Αρχών λαμβάνουν υπόψη τον ειδικό χαρακτήρα του κινδύνου και μπορούν να περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων: 
      α. τους κανόνες για τις προληπτικές επενδύσεις, 
      β. τους κανόνες για την αναγνώριση αποδοτικών δαπανών που προκύπτουν πριν από τη θέση σε λειτουργία του έργου, ή
      γ. τους κανόνες παροχής επιπλέον απόδοσης για το επενδυθέν στο έργο κεφάλαιο, ή δ. οιοδήποτε άλλο μέτρο θεωρείται απαραίτητο και κατάλληλο,
  • Τις πρόνοιες της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/944 σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και την τροποποίηση της Οδηγίας 2012/27/ΕΕ, 
  • Τις πρόνοιες των περί Ρύθμισης της Αγοράς Ηλεκτρισμού Νόμων του 2021 έως 2023 (Ν.130(Ι)/2021) και των δυνάμει αυτών εκδοθέντων Κανονισμών, 
  • Τη σύσταση του ACER υπ’ αριθμόν 03/2014 με τίτλο ‘Recommendation of ACER on Incentives for Projects of Common Interest and on a Common Methodology for Risk Evaluation’, ημερομηνίας 27 Ιουνίου 2014 ,
  • Τη μελέτη της Γενικής Διεύθυνσης Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τίτλο ‘Study on Regulatory Incentives for Investments in Electricity and Gas Infrastructure Projects’, ημερομηνίας 16 Δεκεμβρίου 2014 ,
  • Την Έκθεση του ΑCER με τίτλο ‘Summary Report on Project Specific Risk Based Incentives – 2018’, ημερομηνίας 16 Οκτωβρίου 2018,
  • Την έκθεση του  ENTSO-E με τίτλο ‘Guideline for Cost Benefit Analysis of Grid Development Projects’, τρίτη έκδοση ημερομηνίας 28 Ιανουαρίου 2020,
  • Την έκθεση του  ENTSO-E με τίτλο ‘Guideline for Cost Benefit Analysis of Grid Development Projects’, τέταρτη έκδοση ημερομηνίας 20 Δεκεμβρίου 2022,
  • Την Απόφαση της ΡΑΕΚ υπ’ αριθμόν 216/2017, ημερομηνίας 10 Οκτωβρίου 2017, σχετικά με το `Διασυνοριακό Επιμερισμό Κόστους του Έργου Κοινού Ενδιαφέροντος Νο 3.10.2 Interconnection Between Kofinou (CY) and Korakia, Crete (EL) και No 3.10.3 Internal Line Between Korakia, Crete and Attica Region (EL)’ (από τούδε και στο εξής ‘Απόφαση CBCA’) και ειδικότερα την παράγραφο 2.8 Impact on network tariffs όπου σε περίπτωση σημαντικών αλλαγών στις επικρατούσες συνθήκες, το WACC το οποίο συμπεριλαμβάνει την επιπλέον απόδοση (WACC premium) για το επενδυθέν στο έργο κεφάλαιο, μπορεί να αλλάξει σχετικά με την Κύπρο,
  • Την Απόφαση της ΡΑΕΚ υπ’ αριθμόν 136/2021 ημερομηνίας 23 Απριλίου 2021 σχετικά με την Επικαιροποίηση και Ενημέρωση της Συμφωνίας Διασυνοριακού Επιμερισμού Κόστους Έργου Κοινού Ενδιαφέροντος No 3.10.2 Interconnection Βetween Kofinou (CY) and Korakia, Crete (EL),
  • Την Απόφαση της ΡΑΕΚ υπ’ αριθμόν 22/2023, ημερομηνίας 25 Ιανουαρίου, 2023 σχετικά με τη Μεθοδολογία Αναπροσαρμογής των Επιτρεπόμενων Εσόδων και Διατιμήσεων των Ρυθμιζόμενων Δραστηριοτήτων Ιδιοκτησίας και Διαχείρισης της Γραμμής Διασύνδεσης,
  • Την Απόφαση της ΡΑΕΚ υπ’ αριθμόν 37/2023, ημερομηνίας 7 Φεβρουαρίου, 2023 σχετικά με τον καθορισμό της οικονομικά ωφέλιμης ζωής των παγίων του Έργου Κοινού Ενδιαφέροντος No 3.10.2 Interconnection Βetween Kofinou (CY) and Korakia, Crete (EL), με την οποία καθορίστηκε η διάρκεια της οικονομικά ωφέλιμης ζωής των παγίων του έργου στα 25 χρόνια,
  • Την Απόφαση της ΡΑΕΚ υπ’ αριθμόν 240/2023, ημερομηνίας 21 Ιουλίου, 2023 σχετικά με την Επικαιροποίηση και Ενημέρωση της Συμφωνίας Διασυνοριακού Επιμερισμού Κόστους Έργου Κοινού Ενδιαφέροντος No 3.10.2 Interconnection Βetween Kofinou (CY) and Korakia, Crete (EL), με την οποία αναγνωρίστηκε το πρόσθετο κεφαλαιουχικό κόστος του έργου.
Τα Μέλη της Ανώτερης Διοίκησης της ΡΑΕΚ μελέτησαν ενδελεχώς όλα τα ενώπιον τους έγγραφα και στοιχεία και εκτίμησαν ότι:
  • Τα μακροπρόθεσμα κίνητρα που προβλέπονται στην Απόφαση CBCA φαίνεται να διασφαλίζουν το επιδιωκόμενο σταθερό και προβλέψιμο ρυθμιστικό πλαίσιο του Έργου Κοινού Ενδιαφέροντος 3.10.2 και καλύπτουν το οποιοδήποτε ρίσκο το οποίο οφείλεται στον ειδικό βαθμό επικινδυνότητας του έργου λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ρυθμιστικές αρχές ΡΑΕΚ και ΡΑΕ έχουν από κοινού συμφωνήσει να αναγνωρίσουν το πρόσθετο κεφαλαιουχικό κόστος το οποίο θα επωμιστούν ανά περίπτωση και υπό ορισμένες προϋποθέσεις οι καταναλωτές ηλεκτρισμού ή/και χρήστες της διασύνδεσης. Η αναγνώριση του αυξημένου κόστους αναλογεί στον ειδικό βαθμό επικινδυνότητας, διασφαλίζει την υλοποίηση του έργου, βελτιώνει τις επιδόσεις και προωθεί την ολοκλήρωση της αγοράς και την ασφάλεια του εφοδιασμού. Ως εκ τούτου και δεδομένης της αναγνώρισης του αυξημένου κεφαλαιουχικού κόστους, δεν δικαιολογείται η ανάγκη διατήρησης της οικονομικά ωφέλιμης ζωής των παγίων του Έργου Κοινού Ενδιαφέροντος 3.10.2 στα 25 έτη η οποία αν παραμείνει θα επιφέρει δυσμενείς επιβαρύνσεις στους χρήστες /καταναλωτές και κρίνεται απαραίτητη η επέκτασή της στα 35 έτη. Η εν λόγω επέκταση  θα αποβεί προς όφελος των καταναλωτών και δεν αναμένεται να επηρεάσει την απόδοση της επένδυσης.
  • Λαμβάνοντας υπόψη τη σύσταση του ACER υπ’ αριθμό 03/2014 με τίτλο ‘Recommendation of ACER on Incentives for Projects of Common Interest and on a Common Methodology for Risk Evaluation’ ημερομηνίας 27 Ιουνίου 2014 σύμφωνα με την οποία οι Εθνικές Ρυθμιστικές Αρχές είναι ελεύθερες να αποφασίζουν για τον συνδυασμό κανονιστικών μέτρων και προγραμμάτων χρηματικής επιβράβευσης/ποινής προς τα έργα κοινού ενδιαφέροντος, λαμβάνοντας υπόψη τα σχετικά εθνικά ρυθμιστικά συστήματα, κρίνεται ότι ο καθορισμός ειδικών όρων και η διαφοροποίηση της διάρκειας των αποσβέσεων είναι ένα μέτρο, που μπορεί να θεωρηθεί απαραίτητο και κατάλληλο, σύμφωνα με το άρθρο 17 εδάφιο 3 στοιχείο δ) του Κανονισμού (ΕΕ) 2022/869, ιδίως εάν οι Εθνικές Ρυθμιστικές Αρχές αποφασίσουν να αναγνωρίσουν συγκεκριμένο κίνδυνο για το Έργο Κοινού Ενδιαφέροντος, 
  • Από την Έκθεση του ΑCER με τίτλο ‘Summary Report on Project Specific Risk Based Incentives - 2018’ ημερομηνίας 16 Οκτωβρίου 2018, με την οποία ο ACER κάνει μια προσπάθεια να μοιραστεί πρακτικές που ακολουθήθηκαν από Κράτη Μέλη σε σχέση με την εφαρμογή του άρθρου 13 του Κανονισμού (ΕΕ) 347/2013, προκύπτει ότι οι Εθνικές Ρυθμιστικές Αρχές ακολουθούν διαφορετικές πρακτικές ως προς την παροχή κινήτρων βασιζόμενες στο εκάστοτε εθνικό πλαίσιο. Παράλληλα, ο ACER τονίζει ότι τα συστήματα κινήτρων πρέπει να είναι αναλογικά του κινδύνου του κάθε έργου,
  • Αναγνωρίζοντας ότι συντρέχουν συνθήκες υψηλότερων κινδύνων και καινοτομίας στην περίπτωση του Έργου Κοινού Ενδιαφέροντος 3.10.2 και λαμβάνοντας υπόψη:
    • το αυξημένο κόστος του συνολικού κεφαλαιουχικού κόστους του Έργου Κοινού Ενδιαφέροντος 3.10.2 το οποίο αναγνωρίστηκε από τις δύο ρυθμιστικές αρχές ΡΑΕΚ και ΡΑΕ μέσω της συμφωνίας ημερομηνίας 21 Ιουλίου 2023,
    • τα κίνητρα που είχαν μέχρι σήμερα δοθεί ήταν αναλογικά του κινδύνου της υπό μελέτη περιόδου, 
    • ότι καθορίστηκε ως διάρκεια της οικονομικά ωφέλιμης ζωής των παγίων του ΕΚΕ 3.10.2  τα 25 έτη για κεφαλαιουχικό κόστος έργου τα 1.575,000 εκατ. Ευρώ,
    • την πρακτική που ακολουθήθηκε από τη ΡΑΕ για τα έργα μείζονος σημασίας (παρόμοιας φύσης έργα), σύμφωνα με την οποία έχει καθοριστεί ως ωφέλιμη διάρκεια ζωής των νέων παγίων τα 35 έτη,
    κρίνεται απαραίτητη η διαφοροποίηση της διάρκειας της οικονομικά ωφέλιμης ζωής των παγίων του Έργου Κοινού Ενδιαφέροντος 3.10.2 από τα 25 έτη στα 35 έτη, έτσι ώστε να ευθυγραμμιστεί με τα αντίστοιχα έργα μείζονος σημασίας και να διασφαλιστεί ότι οι καταναλωτές θα επωμιστούν (όπου εφαρμόζει) τη χαμηλότερη δυνατή χρέωση.
Τα Μέλη της Ανώτερης Διοίκησης της ΡΑΕΚ, ασκώντας τις αρμοδιότητες και εξουσίες τους δυνάμει του άρθρου 17 του Κανονισμού (ΕΕ) 2022/869, και αφού μελέτησαν ενδελεχώς και συνεκτίμησαν όλα τα ενώπιον τους έγγραφα και στοιχεία,   στη βάση των διαμειφθέντων:
 
ΑΠΟΦΑΣΙΣΑΝ
 
  1. Να επεκτείνουν τη διάρκεια της οικονομικά ωφέλιμης ζωής των παγίων του Έργου Κοινού Ενδιαφέροντος `Euroasia Interconnector ΕΚΕ 3.10.2’ η οποία καθορίζεται στην Απόφαση  της ΡΑΕΚ υπ’ αριθμόν 37/2023, ημερομηνίας 7 Φεβρουαρίου 2023 από 25 χρόνια στα 35 χρόνια.
  2. Την κοινοποίηση της παρούσας Απόφασης στον Οργανισμό Συνεργασίας Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (Agency for the Cooperation of Energy Regulators- ACER).
  3. Την κοινοποίηση της παρούσας Απόφασης στον Φορέα Υλοποίησης του Έργου.
  4. Στο πλαίσιο πλήρους διαφάνειας και ενημέρωσης όλων των ενδιαφερομένων μερών, η παρούσα Απόφαση να δημοσιευτεί στην ιστοσελίδα της ΡΑΕΚ.