Αρ. Απόφασης: 112/2023

Ημερομηνία: 11/04/2023

Θέμα: Μεθοδολογία Υπολογισμού Αναπροσαρμογής Καυσίμων Βασικών Διατιμήσεων και Κόστους Αποφυγής Θερμικής Παραγωγής της ΑΗΚ Παραγωγής και Καθορισμός Τιμής Αγοράς ΑΠΕ-Η από την ΑΗΚ-Προμήθεια για τα Έργα ΑΠΕ-Η που Εμπίπτουν στα Σχέδια Χορηγιών και Καθεστώτα Στήριξης της Ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές
 
Στη συνεδρίαση ημερομηνίας 11 Απριλίου 2023 υπ’ αριθμόν 27/2023, τέθηκαν ενώπιον της Ανώτερης Διοίκησης της ΡΑΕΚ τα πιο κάτω έγγραφα:
  • Η Έκθεση της ΡΑΕΚ Αρ. 04/2018 – Οκτώβριος 2018 με θέμα «Μεθοδολογία Υπολογισμού Αναπροσαρμογής Καυσίμων Βασικών Διατιμήσεων και Τιμής Αγοράς Ενέργειας από ΑΠΕ-Η»,
  • Η Έκθεση της ΡΑΕΚ Αρ. 11/2022 – Ιούνιος 2022 με θέμα «Forecasting of RES-E purchasing price using Monte Carlo simulation»,
  • Η Έκθεση της ΡΑΕΚ Αρ. 04/2023 «Τιμές Ηλεκτρισμού: Μηνιαίοι Καταναλωτές Ιανουάριος 2023, Διμηνιαίοι Καταναλωτές Φεβρουάριος 2023»,
  • Η επιστολή της ΡΑΕΚ ημερομηνίας 15 Δεκεμβρίου 2022, με θέμα «Λήψη μέτρων για περιορισμό του κόστους ηλεκτρισμού στο πλαίσιο της Μεταβατικής Ρύθμισης και της Ανταγωνιστικής Αγοράς Ηλεκτρισμού», και Αρ. Εξερχ. 2240/2022,
  • Η επιστολή του Υπουργείου Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, ημερομηνίας 21 Δεκεμβρίου 2022, με θέμα «Σχέδιο για την παραγωγή ηλεκτρισμού από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας για ιδία κατανάλωση», Αρ. Εισερχ. 6295/2022, 
  • Η επιστολή του Υπουργείου Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, ημερομηνίας 29 Δεκεμβρίου 2022, με θέμα «Λήψη μέτρων για περιορισμό του κόστους ηλεκτρισμού στο πλαίσιο της Μεταβατικής Ρύθμισης και της Ανταγωνιστικής Αγοράς Ηλεκτρισμού», Αρ. Εισερχ. 6388/2022,
  • Η επιστολή της ΡΑΕΚ ημερομηνίας 3 Ιανουαρίου 2023, με θέμα «Κανονισμός 2022/1854 σχετικά με την παρέμβαση έκτακτης ανάγκης για την αντιμετώπιση των υψηλών τιμών ενέργειας», Αρ. Εξερχ. 9-2023,
  • Η επιστολή του Υπουργείου Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, ημερομηνίας 10 Ιανουαρίου 2023, με θέμα «Λήψη μέτρων για περιορισμό του κόστους ηλεκτρισμού στο πλαίσιο της Μεταβατικής Ρύθμισης και της Ανταγωνιστικής Αγοράς Ηλεκτρισμού», Αρ. Εισερχ. 102/2023, και
  • Η επιστολή της ΡΑΕΚ ημερομηνίας 2 Μαρτίου 2023, με θέμα «Λήψη μέτρων για περιορισμό του κόστους ηλεκτρισμού στο πλαίσιο της Μεταβατικής Ρύθμισης και της Ανταγωνιστικής Αγοράς Ηλεκτρισμού», Αρ. Εξερχ. 339/2023.
 
Τα Μέλη της Ανώτερης Διοίκησης της ΡΑΕΚ έλαβαν επίσης δεόντως υπόψη: 
  • Τους περί Ρύθμισης της Αγοράς Ηλεκτρισμού Νόμους του 2021 και 2022 (Ν.130(Ι)/2021), και ειδικότερα τα άρθρα 5(1)(α), 19(3), 22 και 23,
  • Τον περί Προώθησης και Ενθάρρυνσης της Χρήσης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας Νόμο του 2022 (107(I)/2022),
  • Τον περί της Λειτουργίας Ταμείου Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Εξοικονόμησης Ενέργειας Νόμο του 2022 (108(I)/2022),
  • Τη Ρυθμιστική Απόφαση της ΡΑΕΚ Αρ. 02/2015 - Κ.Δ.Π. 208/2018 «Δήλωση Ρυθμιστικής Πρακτικής και Μεθοδολογία Διατιμήσεων Ηλεκτρισμού» και ειδικά την παράγραφο 8.11, σύμφωνα με την οποία η διατίμηση ηλεκτρικής ενέργειας χονδρικής (Δ-Χ) θα προσαρμόζεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα εντός του έτους διατίμησης σύμφωνα με ένα υπολογισμό προσαρμογής της τιμής των καυσίμων,
  • Τη Ρυθμιστική Απόφαση της ΡΑΕΚ Αρ. 06/2022 - Κ.Δ.Π. 257/2022 «Προσωρινή Ρύθμιση Τιμής Αγοράς ΑΠΕ-Η για το Σχέδιο της Κυπριακής Δημοκρατίας “Σχέδιο για την Παραγωγή Ηλεκτρισμού από ΑΠΕ με Τελική Κατάληξη την Ένταξη των Έργων στην Ανταγωνιστική Αγορά Ηλεκτρισμού - Οκτώβριος 2017”»,
  • Τις πρόνοιες των Σχεδίων Χορηγιών και Καθεστώτων Στήριξης για σκοπούς Ηλεκτροπαραγωγής από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας της Κυπριακής Δημοκρατίας τα οποία προνοούν ότι τα έργα που θα συμβληθούν με την ΑΗΚ Προμήθεια η οποία θα αγοράζει την παραγομένη ηλεκτρική ενέργεια στην εκάστοτε Τιμή Αγοράς ΑΠΕ-Η, όπως αυτή καθορίζεται από τη ΡΑΕΚ, 
  • Την Απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου υπ’ αριθμό 78.656, ημερομηνίας 15 Απριλίου 2015, με θέμα «Καθεστώτα Στήριξης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας για σκοπούς Ηλεκτροπαραγωγής», σύμφωνα με την οποία, στο χρονικό διάστημα που μεσολαβεί από τη λήψη της εν λόγω απόφασης μέχρι τη λειτουργία της ανταγωνιστικής αγοράς, παρέχεται στους επενδυτές η δυνατότητα να λαμβάνουν την εκάστοτε τιμή αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ, όπως αυτή καθορίζεται από τη ΡΑΕΚ, έως τη στιγμή της λειτουργίας της αγοράς, οπόταν τα έργα αυτά θα πρέπει να ενταχθούν στην ανταγωνιστικής αγορά,
  • Την Απόφαση της ΡΑΕΚ Αρ. 1557/2016, ημερομηνίας 2 Σεπτεμβρίου 2016, με θέμα «Τιμή Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας από ΑΠΕ», 
  • Την Απόφαση της ΡΑΕΚ Αρ. 97/2017, ημερομηνίας 26 Μαΐου 2017, με θέμα «Έγκριση των νέων διατιμήσεων της Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου (ΑΗΚ) για την περίοδο ρυθμιστικού ελέγχου 2017-2021», στην οποία προνοείται ότι η ρήτρα αναπροσαρμογής καυσίμου θα αναθεωρείται κάθε Ιούνιο και Δεκέμβριο του έτους, με την υποβολή σχετικής εισήγησης από την Βασική Ρυθμιζόμενη Δραστηριότητα (ΒΡΔ) Παραγωγής της ΑΗΚ τουλάχιστον δύο μήνες πριν την εφαρμογή της αναθεωρημένης ρήτρας,
  • Την Απόφαση της ΡΑΕΚ Αρ. 073/2018, ημερομηνίας 30 Μαρτίου 2018, με θέμα «Μεθοδολογία Υπολογισμού Τιμής Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας από ΑΠΕ»,
  • Τους Κανονισμούς Μεταβατικής Ρύθμισης της Αγοράς Ηλεκτρισμού, οι οποίοι εκδόθηκαν δυνάμει της Απόφασης της ΡΑΕΚ Αρ.118/2017, ημερομηνίας 26 Ιουνίου 2017, ως έχουν τροποποιηθεί μέχρι σήμερα, και ειδικότερα την παράγραφο 3 του Κεφαλαίου Θ, και
  • Το έγγραφο του Οργανισμού Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (Agency for the Cooperation of Energy Regulators - ACER) με τίτλο «Final Assessment of the EU Wholesale Electricity Market Design», ημερομηνίας 29 Απριλίου 2022.
 
Αφού εξέτασαν όλα τα ενώπιον τους έγγραφα και στοιχεία, τα Μέλη της Ανώτερης Διοίκησης της ΡΑΕΚ διαπίστωσαν ότι:
  • Η Τιμή Αγοράς από ΑΠΕ-Η που σημαίνει την τιμή αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας παραγόμενης από ΑΠΕ-H από την Προμήθεια-ΑΗΚ, η οποία καθορίζεται από τη ΡΑΕΚ σύμφωνα με τη «Μεθοδολογία Υπολογισμού Αναπροσαρμογής Καυσίμων Βασικών Διατιμήσεων και Τιμής Αγοράς Ενέργειας από ΑΠΕ-Η» που δίνεται στην Έκθεση ΡΑΕΚ με Αριθμό 04/2018, εξισώνεται με το κόστος αποφυγής θερμικής παραγωγής της ΑΗΚ Παραγωγής, 
  • Οι σταθερά υψηλές τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας λόγω των αυξημένων τιμών των υγρών καυσίμων και της αυξημένης τιμής αγοράς δικαιωμάτων θερμοκηπιακών αερίων δεν επηρεάζουν το κόστος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από έργα ΑΠΕ-Η,
  • Με βάση τις πρόνοιες των Σχεδίων Χορηγιών και των Καθεστώτων Στήριξης της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, η Τιμή Αγοράς από ΑΠΕ-Η, που σημαίνει την τιμή αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας παραγόμενης από ΑΠΕ-H από την ΑΗΚ Προμήθεια, καθορίζεται από τη ΡΑΕΚ,
  • Με βάση τα σημερινά δεδομένα η Τιμή Αγοράς ΑΠΕ-Η για τα έργα ΑΠΕ-Η που εμπίπτουν στα Σχέδια Χορηγιών και Καθεστώτα Στήριξης της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές είναι περί τα 22,71 €σ/kWh (Χαμηλή Τάση).
  • Τα αποτελέσματα των προσομειώσεων που διενήργησε η ΡΑΕΚ με τη μέθοδο Monte Carlo - Έκθεση ΡΑΕΚ Αρ. 11/2022 που αφορούν πρόβλεψη της Τιμής Αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας ΑΠΕ-Η για τα επόμενα δέκα έτη, κατέδειξαν ότι είναι κατά πολύ χαμηλότερη από τη σημερινή Τιμή Αγοράς των 22,71 €σ/kWh (Χαμηλή Τάση),
  • Σύμφωνα με το περιεχόμενο της Έκθεσης της ΡΑΕΚ Αρ. 04/2023 «Τιμές Ηλεκτρισμού: Μηνιαίοι Καταναλωτές Ιανουάριος 2023, Διμηνιαίοι Καταναλωτές Φεβρουάριος 2023», όπου παρουσιάζονται μεταξύ άλλων ιστορικά στοιχεία που αφορούν την Τιμή Αγοράς ΑΠΕ-Η όπως δίνεται στο Σχεδιάγραμμα πιο κάτω, για την περίοδο Δεκέμβριος 2012 μέχρι Φεβρουάριο 2023 η ελάχιστη τιμή Αγοράς από ΑΠΕ-Η (χαμηλή τάση) ήταν 4,46 €σ/kWh (Απρίλιος 2016) και η μέγιστη 25,85 €σ/kWh (Ιούλιος 2022) ενώ η μέση τιμή της δεκαετίας ήταν περίπου 11 €σ/kWh,
 
Τα Μέλη της Ανώτερης Διοίκησης της ΡΑΕΚ, αφού μελέτησαν ενδελεχώς όλα τα ενώπιον τους έγγραφα και στοιχεία, εκτίμησαν ότι:
  • Η σημερινή Τιμή Αγοράς ΑΠΕ-Η είναι σημαντικά υψηλή λόγω των πρωτοφανών τιμών των καυσίμων (Φυσικού Αερίου και υγρών καυσίμων) που χρησιμοποιούνται στην ηλεκτροπαραγωγή όπως αναφέρεται στο έγγραφο του Agency for the Cooperation of Energy Regulators (ACER) «Final Assessment of the EU Wholesale Electricity Market Design»,
  • Το Κόστος Αποφυγής της θερμικής παραγωγής της ΑΗΚ-Παραγωγή δεν πρέπει να συνδέεται με την Τιμή Αγοράς από ΑΠΕ-Η αλλά να υπολογίζεται με συγκεκριμένη μεθοδολογία ώστε να μην επηρεάζεται από πιθανές αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού της Τιμής Αγοράς από ΑΠΕ-Η,
  • Αντίστοιχα, χρειάζεται να διασφαλιστεί ότι η Τιμή Αγοράς από ΑΠΕ-Η δεν συμπαρασύρεται από τις αυξημένες τιμές των υγρών καυσίμων και της αγοράς δικαιωμάτων θερμοκηπιακών αερίων, τα οποία επηρεάζουν το Κόστος Αποφυγής της θερμικής παραγωγής της ΑΗΚ-Παραγωγή αλλά όχι το κόστος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ-Η, προκειμένου και οι καταναλωτές που είναι συμβεβλημένοι με την ΑΗΚ-Προμήθεια να προστατεύονται από δυσανάλογες χρεώσεις,
  • Ο σκοπός των εκάστοτε Σχεδίων Χορηγιών και Καθεστώτων Στήριξης, πέραν από το γεγονός ότι αποσκοπούσαν να συμβάλουν στην επίτευξη των εθνικών στόχων για τις ΑΠΕ-Η, ήταν και είναι η προώθηση της εξοικονόμησης ενέργειας και ειδικότερα για τα Σχέδια για ιδία κατανάλωση η προώθηση της αυτοπαραγωγής, δηλαδή η ταυτόχρονη κατανάλωση κατά την παραγωγή του συστήματος ΑΠΕ-Η. Ως εκ τούτου, για τα Σχέδια που αφορούν ειδικότερα την προώθηση της αυτοπαραγωγής, ήτοι Συμψηφισμός Μετρήσεων (Net Metering) και Συμψηφισμός Λογαριασμών (Net Billing), η ενέργεια που παράγεται από τα εν λόγω συστήματα ΑΠΕ-Η και διοχετεύεται στο ηλεκτρικό δίκτυο λόγω μη κατανάλωσής της, δεν αποτελεί τον στόχο των εν λόγω Σχεδίων, αντ’ αυτού η εν λόγω ενέργεια δύναται να προκαλεί διάφορα προβλήματα σχετικά με τη διαχείριση της ενέργειας που διοχετεύεται στο ηλεκτρικό δίκτυο αλλά επίσης η ενέργεια όπου αυτή αποζημιώνεται (και αφορά τα ΑΠΕ-Η ενταγμένα στο σύστημα του Συμψηφισμού Λογαριασμών) στρεβλώνει την τιμή αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας του συστήματος. Συνεπακόλουθα, για περιορισμό του επηρεασμού της τιμής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία θα πρέπει να αντικατοπτρίζει όσο το δυνατόν το πραγματικό κόστος παραγωγής της, η τιμή αποζημίωσης όπου εφαρμόζεται (και δη για τα έργα εντός του Σχεδίου Συμψηφισμού Λογαριασμών) θα πρέπει να διαφοροποιηθεί με βάση τα πραγματικά δεδομένα τόσο του συστήματος αλλά και όσο του πραγματικού κόστους παραγωγής από τα εν λόγω έργα,
  • Ο καθορισμός της Τιμής Αγοράς από ΑΠΕ-Η από την ΑΗΚ Προμήθεια για τα έργα ΑΠΕ-Η που είναι ενταγμένα στα Σχέδια Χορηγιών και Καθεστώτων Στήριξης της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν μπορεί στο παρόν στάδιο να υλοποιηθεί στη βάση των πραγματικών τιμών της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας καθότι δεν υπάρχουν ακόμη ιστορικά στοιχεία για τις εν λόγω τιμές, 
  • Ελλείψει ιστορικών στοιχείων για τις πραγματικές τιμές της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, ο καθορισμός της Τιμής Αγοράς από ΑΠΕ-Η από την ΑΗΚ-Προμήθεια ώστε αυτή να ισούται με το Κόστος Αποφυγής θερμικής παραγωγής της ΑΗΚ-Παραγωγή με Μέγιστη Τιμή  τη μέση τιμή Αγοράς από ΑΠΕ-Η της δεκαετίας 2013-2022, ήτοι Χαμηλής Τάσης στα 11€σ/kWh, θεωρείται εύλογος καθώς επιτυγχάνεται η ορθολογική και δίκαιη αποζημίωση της ενέργειας που παράγεται από τα εν λόγω συστήματα ΑΠΕ-Η και αποφεύγεται η στρέβλωση της πραγματικής τιμής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας του συστήματος με αποτέλεσμα να δίδονται τα σωστά επενδυτικά σήματα στην αγορά ηλεκτρισμού καθώς και να αποφεύγεται η κακή διαχείριση και αποζημίωση της περίσσειας ενέργειας που διοχετεύεται στο ηλεκτρικό δίκτυο.
 
Τα Μέλη της Ανώτερης Διοίκησης της ΡΑΕΚ, ασκώντας τις αρμοδιότητες και εξουσίες τους δυνάμει των άρθρων 22 και 23 των περί Ρύθμισης της Αγοράς Ηλεκτρισμού Νόμων του 2021 και 2022 (Ν. 130(Ι)/2021), στη βάση των διαμειφθέντων:
 
ΑΠΟΦΑΣΙΣΑΝ
 
  1. Την Τροποποίηση της Έκθεσης της ΡΑΕΚ Αρ. 04/2018 με θέμα «Μεθοδολογία Υπολογισμού Αναπροσαρμογής Καυσίμων Βασικών Διατιμήσεων και Τιμής Αγοράς Ενέργειας από ΑΠΕ-Η» ως ακολούθως:
(α) με την αντικατάσταση της φράσης «Τιμή Αγοράς Ενέργειας από ΑΠΕ-Η» όπου συναντάται και σε οποιαδήποτε μορφή, με τη φράση «Κόστος Αποφυγής Θερμικής Παραγωγής της ΑΗΚ Παραγωγής», στην αντίστοιχη μορφή, 
 
(β) με την προσθήκη ως πρώτης παραγράφου του Κεφαλαίου 4 της ακόλουθης παραγράφου:
«Το Κόστος Αποφυγής Θερμικής Παραγωγής της ΑΗΚ Παραγωγής ορίζεται ως το κόστος που αποφεύγεται για να παραχθεί μια μονάδα ηλεκτρισμού (kWh) σε ένα χρονικό ορίζοντα, το οποίο συμπεριλαμβάνει τα κόστη που αναφέρονται πιο κάτω.»,
 
(γ) με την αντικατάσταση της φράσης «λόγω της αναμενόμενης παραγωγής των ΑΠΕ-Η» στο πρώτο σημείο του Κεφαλαίου 4, με τη λέξη «Παραγωγή», και
 
(δ) με την προσθήκη ως τελευταίας παραγράφου του Κεφαλαίου 4 της ακόλουθης παραγράφου:
«Η Τιμή Αγοράς από ΑΠΕ-Η από την ΑΗΚ-Προμήθεια για τα έργα που είναι ενταγμένα σε Σχέδια Χορηγιών και Καθεστώτα Στήριξης και είναι συμβεβλημένα με την ΑΗΚ Προμήθεια καθορίζεται ως εξής:
(α) Στις περιπτώσεις όπου το Κόστος Αποφυγής θερμικής παραγωγής της ΑΗΚ Παραγωγής, όπως αυτό υπολογίζεται με βάση τη Μεθοδολογία Υπολογισμού Αναπροσαρμογής Καυσίμων Βασικών Διατιμήσεων και Κόστους Αποφυγής Θερμικής Παραγωγής της ΑΗΚ Παραγωγής, είναι κάτω από τα 11€σ/kWh τότε η Τιμή Αγοράς από ΑΠΕ-Η θα ισούται με την εκάστοτε τιμή του εν λόγω Κόστους Αποφυγής θερμικής παραγωγής της ΑΗΚ Παραγωγής. 
(β) Στις περιπτώσεις όπου το Κόστος Αποφυγής θερμικής παραγωγής της ΑΗΚ Παραγωγής, όπως αυτό υπολογίζεται με βάση τη Μεθοδολογία Υπολογισμού Αναπροσαρμογής Καυσίμων Βασικών Διατιμήσεων και Κόστους Αποφυγής Θερμικής Παραγωγής της ΑΗΚ Παραγωγής, υπερβαίνει τα 11€σ/kWh τότε η Τιμή Αγοράς από ΑΠΕ-Η θα ισούται με τη μέση τιμή Αγοράς από ΑΠΕ-Η της δεκαετίας 2013-2022, ήτοι Χαμηλής Τάσης στα 11€σ/kWh.
(γ) Η τιμή της Μέσης και Υψηλής Τάσης θα υπολογίζεται από την ΑΗΚ Προμήθεια με βάση τις εγκεκριμένες απώλειες σε μηνιαία βάση.»
  1. Την αποστολή σχετικής επιστολής γνωστοποίησης της παρούσας Απόφασης στην ΑΗΚ Προμήθεια, στη Διαχειριστική Επιτροπή του Ταμείου ΑΠΕ & ΕΞΕ, στον ΔΣΜΚ και στην ΑΗΚ Παραγωγή για ενημέρωση και τις δικές τους ενέργειες.
  2. Τη δημοσίευση της παρούσας Απόφασης στην ιστοσελίδα της ΡΑΕΚ, στο πλαίσιο πλήρους διαφάνειας και ενημέρωσης όλων των ενδιαφερομένων μερών.
  3. Όπως καλέσουν κάθε θιγόμενο να υποβάλει τυχόν ενστάσεις στη ΡΑΕΚ για επανεξέταση το αργότερο εντός δύο (2) μηνών από τη δημοσίευση της παρούσας Απόφασης, σύμφωνα με το άρθρο 19(3) του Ν.130(Ι)/2021 και τη διαδικασία υποβολής ένστασης που βρίσκεται δημοσιευμένη στην ιστοσελίδα της ΡΑΕΚ.
  4. Η παρούσα Απόφαση τίθεται σε εφαρμογή από την 1η Μαΐου 2023.