Παράδοση Ετήσιας Έκθεσης της ΡΑΕΚ για το 2017 στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας
 
Την Ετήσια Έκθεση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας Κύπρου (ΡΑΕΚ) για τη χρήση του 2017, επέδωσαν στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Νίκο Αναστασιάδη, τα Μέλη της ΡΑΕΚ.
 
Κατά την επίδοση της Ετήσιας Έκθεσης που έγινε την Πέμπτη 4 Οκτωβρίου, τα Μέλη της ΡΑΕΚ είχαν την ευκαιρία να ενημερώσουν τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για θέματα που αφορούν τις Αγορές του Ηλεκτρισμού, του Φυσικού Αερίου και γενικότερα της Κυπριακής Οικονομίας.
 
Ειδικότερα, τα Μέλη της ΡΑΕΚ ενημέρωσαν τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας τόσο για τις βραχυπρόθεσμες ενέργειες όσο και για τις μακροπρόθεσμες ενέργειες που η ΡΑΕΚ έχει συμπεριλάβει στον στρατηγικό της σχεδιασμό και αφορούν μεταξύ άλλων: 
  • Τη λειτουργία της μεταβατικής ρύθμισης στην αγορά ηλεκτρισμού,
  • Την υλοποίηση του νέου μοντέλου ανταγωνιστικής αγοράς ηλεκτρισμού,
  • Τη δημιουργία πλαισίου αγοράς φυσικού αερίου,
  • Την ολοκλήρωση του λειτουργικού και λογιστικού διαχωρισμού της ΑΗΚ,
  • Την εκπλήρωση των στόχων για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας για το 2020,
  • Την εγκατάσταση έξυπνων μετρητών σε όλους τους καταναλωτές ηλεκτρισμού,
  • Την αναβάθμιση του ηλεκτρικού δικτύου σε ένα ευέλικτο και αμφίδρομο δίκτυο για τη μαζική εισδοχή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας πέραν του 2020, και
  • Την ένταξη συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας.
Κατά το 2017, η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας Κύπρου (ΡΑΕΚ) μέσα στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής και Εθνικής νομοθεσίας έλαβε σειρά αποφάσεων που στοχεύουν στη διαμόρφωση και ανάπτυξη της ενεργειακής αγοράς της Κύπρου σε συνθήκες υγιούς ανταγωνισμού, στην προστασία του καταναλωτή και στην ενθάρρυνση της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Επίσης, η ΡΑΕΚ έλαβε διάφορες σημαντικές αποφάσεις στοχεύοντας στην εναρμόνιση του ρυθμιστικού πλαισίου της χώρας μας στη βάση των προνοιών της Ενεργειακής Ένωσης.
 
Ιδιαίτερη ενημέρωση του Προέδρου της Δημοκρατίας έγινε και για τις πρόνοιες της Ενεργειακής Ένωσης που αφορούν ένα ολοκληρωμένο ενεργειακό σύστημα για το σύνολο των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου η ενέργεια θα διακινείται ελεύθερα μεταξύ των συνόρων των κρατών με κανόνες ανταγωνισμού, με την καλύτερη δυνατή αξιοποίηση των ενεργειακών πηγών και με ένα αξιόπιστο ευρωπαϊκό ρυθμιστικό πλαίσιο. Στο επίκεντρο της Ενεργειακής Ένωσης, βρίσκονται οι πολίτες αφού οι τιμές της ενέργειας πρέπει να είναι προσιτές και ανταγωνιστικές με μεγαλύτερη δυνατότητα επιλογής προμηθευτή. 
 
Τα βασικά σημεία του σχεδιασμού για την κατάργηση των ενεργειακών συνόρων εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι:
  • Η θέσπιση νέας νομοθεσίας για τον επανασχεδιασμό και την αναμόρφωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, 
  • Η θέσπιση νέου νομοθετικού πλαισίου για τη διασφάλιση της προμήθειας με ηλεκτρική ενέργεια και φυσικό αέριο, και
  • Η μεγαλύτερη διαφάνεια στις συμβάσεις φυσικού αερίου,
  • Η ανάπτυξη ολοκληρωμένης περιφερειακής συνεργασίας με σκοπό την ενοποίηση της αγοράς υπό ισχυρότερο κανονιστικό πλαίσιο,
  • Η αύξηση της χρηματοδότησης από την Ευρωπαϊκή Ένωση με στόχο τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης ή ένα νέο πακέτο για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Τόσο το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο όσο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έχουν επανειλημμένα τονίσει ότι μια εύρυθμα λειτουργούσα ενοποιημένη αγορά εσωτερικής ενέργειας είναι το βέλτιστο εργαλείο για να διασφαλιστούν εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης οικονομικά προσιτές τιμές ενέργειας, να είναι εγγυημένη η ασφάλεια του εφοδιασμού με ενέργεια και να καταστεί δυνατή η ενσωμάτωση και η ανάπτυξη μεγαλύτερων ποσοτήτων ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές με οικονομικά αποδοτικό τρόπο.
 
Συνάμα, στη στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Ενεργειακή Ένωση έχουν τεθεί προτεραιότητες για την αύξηση της ασφάλειας εφοδιασμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ειδικότερα, για το φυσικό αέριο μέρος της στρατηγικής εστιάζεται στην ανάπτυξη υποδομών παραγωγής φυσικού αερίου στις χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, όπου ανήκει και η χώρα μας και στην εξεύρεση εναλλακτικών προμηθευτών φυσικού αερίου.
 
Η στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Ενεργειακή Ένωση αφορά, πρωτίστως, τα κράτη μέλη που σήμερα αδυνατούν να διαπραγματευτούν και αναγκάζονται να εισάγουν ενέργεια με δυσμενείς όρους στις συμβάσεις προμήθειας, ως αποτέλεσμα της γεωγραφικής τους θέσης όπως είναι η Κύπρος. Για τα κράτη μέλη που προμηθεύονται ενέργεια με δυσμενέστερους όρους και ψηλότερες τιμές, η Ενεργειακή Ένωση αναμένεται να αποφέρει θετικά αποτελέσματα προσφέροντας τη δυνατότητα για μείωση του ενεργειακού κόστους.
 
Έχοντας υπόψη τα πιο πάνω, κατά το υπό επισκόπηση έτος του 2017 η ΡΑΕΚ, έλαβε διάφορες σημαντικές Ρυθμιστικές Αποφάσεις έτσι ώστε η Κύπρος να μεταβεί από τη σημερινή κατάσταση σε μια κατάσταση χαμηλών εκπομπών άνθρακα με τη χρήση αειφόρων τεχνολογιών που θα οδηγήσουν τη χώρα μας προς την ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη βάση των προνοιών της Ενεργειακής Ένωσης. Οι πιο σημαντικές Ρυθμιστικές Αποφάσεις που έχουν εκδοθεί και δημοσιευτεί στην Επίσημη Εφημερίδα της Κυπριακής Δημοκρατίας αφορούν:
  • Την εφαρμογή δεσμευτικού χρονοδιαγράμματος προς το Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς Κύπρου (ΔΣΜΚ), με δεσμευτικό στόχο την 1η Ιουλίου 2019 ως την ημερομηνία για την πλήρη εμπορική λειτουργία από το νέο μοντέλο αγοράς ηλεκτρισμού που συμπεριλαμβάνει μεταξύ άλλων την πλήρη εγκατάσταση και λειτουργία του λογισμικού MMS (Market Management System),
  • Την εφαρμογή δεσμευτικού χρονοδιαγράμματος προς τον Διαχειριστή Συστήματος Διανομής (ΔΣΔ), με δεσμευτικό στόχο την 1η Απριλίου 2019 ως την ημερομηνία για την πλήρη εγκατάσταση και λειτουργία του λογισμικού MDMS (Meter Data Management System), και
  • Την εφαρμογή Μεταβατικής Ρύθμισης στην Αγορά Ηλεκτρισμού της Κύπρου με «Διμερή Συμβόλαια μεταξύ Παραγωγών και Προμηθευτών» πριν την πλήρη εφαρμογή του Νέου Μοντέλου Αγοράς Ηλεκτρισμού.
Επίσης κατά το υπό επισκόπηση έτος 2017 η ΡΑΕΚ προχώρησε στην έκδοση μια σειράς Αποφάσεων με τις πιο σημαντικές να περιλαμβάνουν:
  • Την έγκριση των προτεινόμενων αναθεωρημένων Κανόνων Αγοράς Ηλεκτρισμού που υποβλήθηκαν από ΔΣΜΚ,
  • Την έγκριση αναθεωρημένου Πρωτοκόλλου Μεταξύ ΔΣΜΚ και ΔΣΔ,
  • Την έγκριση των Επιτρεπόμενων Εσόδων για τις δραστηριότητες της Παραγωγής από Παραγωγό με δεσπόζουσα θέση, Ιδιοκτησίας του Συστήματος Μεταφοράς, Διαχείρισης του Συστήματος Μεταφοράς, Διανομής, και Προμήθειας από Προμηθευτή με δεσπόζουσα θέση, για την περίοδο ρυθμιστικού ελέγχου 2017-2021 και των Διατιμήσεων των πιο πάνω ρυθμιζόμενων δραστηριοτήτων για το έτος 2017,
  • Την έκδοση λεπτομερών Κανονισμών Μεταβατικής Ρύθμισης, οι οποίοι ρυθμίζουν τη Μεταβατική Ρύθμιση στην Αγορά Ηλεκτρισμού της Κύπρου,
  • Την έκδοση μεθοδολογίας για τον υπολογισμό της μηνιαίας μέσης σταθμισμένης Διατίμησης Χονδρικής (Δ-Χ),
  • Τον καθορισμό των βασικών αρχών μεθοδολογίας τιμολόγησης των εγκαταστάσεων Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (ΥΦΑ) που θα χρησιμοποιηθούν για τον προσδιορισμό των ρυθμιζόμενων διατιμήσεων χρήσης των εγκαταστάσεων ΥΦΑ,
  • Την έγκριση της διαδικασίας αλλαγής προμηθευτή και συνοδευτικών εγγράφων της που υπέβαλε ο ΔΣΔ,
  • Τη λήψη κοινής απόφασης με την Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας Ελλάδας για το Διασυνοριακό Επιμερισμό Κόστους που αφορά το Έργου Κοινού Ενδιαφέροντος CyprusGas2EU για την ανάπτυξη υποδομών και της προμήθεια ΥΦΑ στη Κύπρο, και
  • Τη λήψη κοινής απόφασης με τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας Ελλάδας για το Διασυνοριακό Επιμερισμό Κόστους που αφορά το Έργο Κοινού Ενδιαφέροντος EuroAsia Interconnector για τις διασυνδέσεις Κύπρος-Κρήτη και Κρήτη-Αττική.
Σχετικά με το Λειτουργικό και Λογιστικό διαχωρισμό της ΑΗΚ στις βασικές ρυθμιζόμενες δραστηριότητες, δηλαδή την Παραγωγή, Μεταφορά, Διανομή και Προμήθεια, έχουν γίνει από τη ΡΑΕΚ δύο έλεγχοι και έχουν δοθεί οδηγίες προς την ΑΗΚ για περεταίρω βελτίωση των διαδικασιών σχετικά με τη συμμόρφωση της όσον αφορά την ορθότητα της εφαρμογής του Λειτουργικού και Λογιστικού διαχωρισμού. Αναμένεται μέχρι το τέλος του 2018, ο τελευταίος έλεγχος για την πλήρη συμμόρφωση της ΑΗΚ με τις πρόνοιες του Λειτουργικού Διαχωρισμού.
 
Επίσης, η ΡΑΕΚ έχει εγκρίνει τις νέες διατιμήσεις ηλεκτρικού ρεύματος των ρυθμιζόμενων δραστηριοτήτων της ΑΗΚ. Οι διατιμήσεις πλέον είναι κοστοστρεφείς αφού η μεθοδολογία των διατιμήσεων στηρίζεται στη διεθνή πρακτική στη βάση του επιτρεπόμενου εισοδήματος πενταετίας με προκαθορισμένο Μέσο Σταθμικό Κόστος Κεφαλαίου και προκαθορισμένο ετήσιο Συντελεστή Αποδοτικότητας.
 
Πρόσφατα, η ΡΑΕΚ έχει αδειοδοτήσει στη βάση των προνοιών της μεταβατικής ρύθμισης, 4 ανεξάρτητους προμηθευτές ηλεκτρισμού δημιουργώντας έτσι την χονδρική αγορά ηλεκτρισμού. Αναμένεται η δραστηριοποίηση τους με την ένταξη ανεξάρτητων παραγωγών ηλεκτρισμού στο σύστημα ηλεκτροπαραγωγής της Κύπρου.
 
Συνάμα, η ΡΑΕΚ έχει εκδώσει προσχέδιο Ρυθμιστικής Απόφασης για την εφαρμογή δεσμευτικού χρονοδιαγράμματος που αφορά τη μαζική εγκατάσταση και λειτουργία από το Διαχειριστή Συστήματος Διανομής έξυπνων μετρητών. Το προσχέδιο της Ρυθμιστικής Απόφασης τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση και προνοεί την εγκατάσταση έξυπνων μετρητών σε όλους τους καταναλωτές ηλεκτρισμού.
 
Τέλος, έγινε ενημέρωση του Προέδρου της Δημοκρατίας για την κατάθεση Συμπληρωματικού Προϋπολογισμού για το 2018, με σκοπό την εφαρμογή νέας αναθεωρημένης Οργανωτικής Δομής έτσι ώστε να επιλυθούν τα προβλήματα στελέχωσης που αντιμετωπίζει η ΡΑΕΚ και να μπορέσει να ανταπεξέλθει στα με βάση το νόμο καθήκοντα και αρμοδιότητές της ως Ανεξάρτητη Αρχή προς όφελος των καταναλωτών. Η νέα αναθεωρημένη Οργανωτική Δομή βασίστηκε σε δύο ανεξάρτητες μελέτες που έγιναν από εξωτερικούς συμβούλους και στηρίζεται στις βέλτιστες πρακτικές που εφαρμόζονται σε άλλες Ευρωπαϊκές Ρυθμιστικές Αρχές Ενέργειας και όχι στα πρότυπα της Δημόσιας Υπηρεσίας. Η ΡΑΕΚ ευχαρίστησε τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για το έντονο ενδιαφέρον που επιδεικνύει για το έργο της ΡΑΕΚ και αναμένει τη συμβολή του για την έγκριση από το Υπουργικό Συμβούλιο του Συμπληρωματικού Προϋπολογισμού για το 2018.
 
Με βάση τα δεδομένα και τις εξελίξεις του 2017 στον τομέα της ενέργειας και της αειφόρου ανάπτυξης και έχοντας υπόψη ότι η επιτυχής λειτουργία της ΡΑΕΚ στηρίζεται στις πιο κάτω τρεις βασικές αρχές:
  • Ανεξαρτησία,
  • Διαφάνεια στις αποφάσεις της,
  • Προστασία των καταναλωτών και επενδυτών ενέργειας,
η Αρχή θα συνεχίσει να εκτελεί το έργο της για τη διαμόρφωση μιας ανθρωποκεντρικής και δίκαιης ενεργειακής ρύθμισης με επίκεντρο τον καταναλωτή. Η σωστή λειτουργία των Αγορών Ηλεκτρισμού και Φυσικού Αερίου είναι κρίσιμη για την οικονομία και τη σταθερότητα της χώρας μας ως επίσης και την ευημερία των πολιτών της.
 
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, κ. Νίκος Αναστασιάδης, έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τα ζητήματα που χειρίζεται η ΡΑΕΚ και εξέφρασε τη στήριξή του στις προσπάθειες που η ΡΑΕΚ καταβάλλει, ως ανεξάρτητη Αρχή, για να επιτύχει τους στόχους της.
 
Λευκωσία, 4 Οκτωβρίου 2018