Για την ανάπτυξη μιας ολοκληρωμένης ανταγωνιστικής αγοράς ηλεκτρισμού (ΑΑΗ) στην Κύπρο, ο θεσμικός ρόλος της ΡΑΕΚ είναι μεταξύ άλλων η δημιουργία του σχετικού Ρυθμιστικού Πλαισίου σε συμμόρφωση με τις Οδηγίες και Κανονισμούς της ΕΕ, την Εθνική Νομοθεσία και τις κατευθυντήριες γραμμές του Οργανισμού Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας της ΕΕ (ACER), ώστε να διασφαλιστούν οικονομικά προσιτές, διαφανείς τιμές και κόστος ηλεκτρισμού για τους καταναλωτές και ομαλή μετάβαση σε ένα ενεργειακό σύστημα χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών. Η συγκράτηση του κόστους ηλεκτρισμού που μεταφέρεται στους καταναλωτές θα μπορεί να επιτευχθεί με τη δραστηριοποίηση των προμηθευτών ηλεκτρισμού για να μπορούν οι καταναλωτές να έχουν επιλογή.
 
Ο Διαχειριστής Συστήματος Μεταφοράς Κύπρου (ΔΣΜΚ) στα πλαίσια διεκπεραίωσης των καθηκόντων του ως Λειτουργός της Αγοράς Ηλεκτρισμού, προέβη μετά από σχετική έγκριση από τη ΡΑΕΚ, σε Δοκιμαστική Περίοδο λειτουργίας της ΑΑΗ στην Κύπρο. Η ΑΑΗ βασίζεται στο «Μοντέλο Στόχος» (Target Model) της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) για την αγορά ηλεκτρισμού.
 
Η Δοκιμαστική Περίοδος λειτουργίας της ΑΑΗ διεξήχθη από τις 16 Μαΐου 2022 μέχρι τις 15 Ιουλίου 2022. Στη βάση των ευρημάτων του ΔΣΜΚ, παρατηρήθηκε ελλιπής, ασύμβατη και μη συστηματική δραστηριοποίηση των όσων παραγωγών ηλεκτρισμού και προμηθευτών ηλεκτρισμού συμμετείχαν (Συμμετέχοντες). Συγκεκριμένα, στη βάση σχετικής λεπτομερούς Έκθεσης Γεγονότων που κατάθεσε ο ΔΣΜΚ στην ΡΑΕΚ στις 3 Αυγούστου 2022, η πιο πάνω συμπεριφορά των Συμμετεχόντων οδήγησε σε περιορισμένα συμπεράσματα.
 
Η ΡΑΕΚ με βάση τα πιο πάνω ευρήματα και λαμβάνοντας υπόψη ότι:
  • Διανύουμε μια εξαιρετικά κρίσιμη περίοδο σε ενεργειακό επίπεδο, ως αποτέλεσμα των συνεχών ανατιμήσεων στην ενέργεια, απόρροια του σφοδρού κύματος εκτίναξης του ενεργειακού κόστους που επικρατεί σε ολόκληρη την Ευρώπη,
  • Τη δεδομένη συγκυρία, όπου οι χονδρεμπορικές τιμές ηλεκτρισμού βρίσκονται στα ύψη και τα Κράτη Μέλη επιστρατεύουν δραστικές παρεμβάσεις για να αναχαιτίσουν όσο το δυνατόν περισσότερο τη μετακύλιση των ανατιμήσεων στη λιανική αγορά, δύσκολα θα μπορούσε να γίνει ανεκτή η οποιαδήποτε περαιτέρω αύξηση των τιμών ηλεκτρισμού για λόγους που θα αφορούν την μη επαρκή εκμετάλλευση των εργαλείων που προσφέρονται στους Συμμετέχοντες από τη λειτουργία της ΑAH, και
  • Καταλυτικό ρόλο στο όλο εγχείρημα διαδραματίζει η υποχρέωση αμεροληψίας του ΔΣΜΚ, ως Λειτουργού της Αγοράς, όπου με βάση τις πρόνοιες του περί Ρύθμισης της Αγοράς Ηλεκτρισμού Νόμου του 2021 (Ν.130(Ι)/2021) ο ΔΣΜΚ έχει διαχωριστεί νομικά πλήρως από την Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου και έχει καταστεί ως ένα ανεξάρτητο νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου, όμως οι Κανονισμοί οι οποίοι ρυθμίζουν σειρά θεμάτων που αφορούν τον ΔΣΜΚ, συμπεριλαμβανομένης της αμεροληψίας του προσωπικού του, δεν έχουν μέχρι σήμερα τεθεί σε ισχύ,
έχει δώσει οδηγίες στον ΔΣΜΚ να προχωρήσει σε δεύτερη Δοκιμαστική Περίοδο λειτουργίας της ΑΑΗ, έτσι, ώστε να δοθεί η ευκαιρία σε όλους τους Συμμετέχοντες και τους εν δυνάμει Συμμετέχοντες για εξοικείωση με τη λειτουργία της ΑΑΗ.
 
Η χρονική διάρκεια της επιπλέον Δοκιμαστικής Περιόδου θα αποφασιστεί από τη ΡΑΕΚ σε κατοπινό στάδιο λαμβάνοντας υπόψη το βαθμό εξοικείωσης των Συμμετεχόντων με βάση τις εβδομαδιαίες Εκθέσεις Γεγονότων που θα καταθέτει ο ΔΣΜΚ προς την ΡΑΕΚ.
 
Η ΡΑΕΚ καλεί τους Συμμετέχοντες να λάβουν μέρος στην επερχόμενη Δοκιμαστική Περίοδο για τη λειτουργία της ΑΑΗ και όπως συμμετέχουν, καθ’ όλη τη διάρκεια της Δοκιμαστικής Περιόδου, με λογικό και συστηματικό τρόπο, σύμφωνα πάντα με τις οδηγίες του ΔΣΜΚ, για να είναι εφικτός ο πλήρης έλεγχος των λειτουργιών της ΑΑΗ σε επίπεδο ΔΣΜΚ και σε επίπεδο Συμμετεχόντων.
 
Χωρίς αμφιβολία, η πορεία προς τη λειτουργία μίας εύρυθμης ΑΑΗ απαιτεί την ενεργή συνδρομή όλων των εμπλεκομένων και αναμένεται όπως όλοι στη βάση των αρμοδιοτήτων και υποχρεώσεων τους εργαστούν εποικοδομητικά και βοηθητικά για αυτόν τον κοινό σκοπό.
 
Λευκωσία, 09 Σεπτεμβρίου 2022